SANOK. W sanockim skansenie trwa rekonstrukcja XVIII wiecznej drewnianej synagogi z Połańca. Nowy obiekt - jedyny taki w Polsce - wzbogaci ofertę uwielbianego przez turystów Rynku Galicyjskiego.

Choć Połaniec leży ponad 100 kilometrów na północny-zachód od Sanoka, to, jak tłumaczy Jerzy Ginalski, dyrektor Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku, synagoga będzie odpowiadać galicyjskim realiom. - Wszystkie obiekty tego typu wyglądały podobnie - mówi.

Synagoga połaniecka istniała już w pierwszej połowie XVIII w. W swoich dziejach była kilkakrotnie remontowana, całkowitemu zniszczeniu uległa w czasie II wojny światowej. Dzięki zachowanej dokumentacji architektonicznej budynek uda się wiernie odtworzyć. Wszystkie prace wykonywane są ręcznie przy użyciu tradycyjnych narzędzi i technik. - Dla turystów możliwość obserwowania pracowników muzeum podczas pracy to dodatkowa atrakcja. Budowniczowie korzystają m.in. z siekier, strugów, pił. Pracują tak, jak robili to ich poprzednicy 200, 300 lat temu ? powiedział Ginalski.

Po wykonaniu dachu w kolejnych ośmiu miastach w Polsce będzie odtwarzana polichromia, która znajdowała się na ośmiu częściach sufitu synagogi, przedstawiająca znaki zodiaku, rozety, symboliczne zwierzęta, skrzydlate smoki, wici roślinne, kwiaty, rozwinięte tory oraz napisy.

Dwupiętrowy obiekt będzie miał 22 metry długości, 11 metrów szerokości i czterospadowy, pokryty gontem dach. W środku znajdzie się ekspozycja, na której zaprezentowane zostaną liczne ? dotychczas znajdujące się w magazynach ? judaika z kolekcji Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. Wiele z nich dotychczas było eksponowanych jedynie okazjonalnie.

Synagoga będzie ważnym elementem, który składa się na pełny obraz tamtych realiów zarówno od strony narodowościowej, jak i społecznej czy zawodowej. Społeczność galicyjskich miasteczek tworzyli bowiem nie tylko Polacy, Rusini, Ukraińcy, ale także ? z czasem nawet przede wszystkim ? z ludność żydowska.

Rekonstrukcja budynku może potrwać nawet kilka lat, ale już dzisiaj wiadomo, że będzie stanowił kolejną perełkę sanockiego skansenu i ozdobę Rynku Galicyjskiego.

Rynek stanowi syntezę dawnych miasteczek, charakterystycznych dla południowo-wschodniej Polski. Odtworzone budynki pochodzą z 14 miejscowości Podkarpacia. Są tam m.in. karczma, poczta, urząd gminy, apteka, sklep oraz zakłady: stolarski, fryzjerski, krawiecki, szewski, zegarmistrzowski i fotograficzny. Zostały wyposażone w meble, sprzęty i urządzenia dające zwiedzającym pełny obraz życia, pracy oraz wypoczynku mieszkańców galicyjskiego miasteczka. Sanocki Rynek jest laureatem konkursu ?Polska Pięknieje - 7 Cudów Funduszy Europejskich?. Kapituła konkursu wyróżniła sanocką perełkę w kategorii ?Obiekt turystyczny?. Rynek zwyciężył także w głosowaniu internautów

Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku powstało w 1958 r. Zgromadzono w nim ponad 150 obiektów charakterystycznych dla budownictwa w południowo-wschodniej Polsce. Najstarszy zabytek - chałupa z Dąbrówki k. Sanoka - pochodzi z 1681 r.