“Bieszczadzkie zadumania” w leskiej synagodze

7 maja o godzinie 12 w Bieszczadzkiej Galerii Synagoga odbędzie się wernisaż wystawy "Bieszczadzkie Zadumania”. Wydarzenie muzycznie uświetni Grzegorz Michalik. 

SYNAGOGA powstała prawdopodobnie w połowie XVII wieku, chociaż niektórzy datują jej powstanie na początek XVIII wieku. Jest jednonawowa, zbudowana z otoczaków rzecznych, kamienia ciosanego i cegły. W poważnym stopniu zniszczona podczas ostatniej wojny, została w latach 1960-1963 gruntownie odrestaurowana.

Niestety, wystrój wnętrza nie zachował się, chociaż sama jego architektura zachwyca manierystycznym bogactwem form. Na ścianie wschodniej znajduje się ołtarz, będący uproszczoną kopią ołtarza z synagogi Złotej Róży we Lwowie. W ścianie jest szafa ołtarzowa Aron ha-Kodesz, w której przechowywano ręcznie spisany na pergaminie Pięcioksiąg Mojżesza – Torę Rodał. Przed Aron ha-Kodesz paliło się wieczne światło. Pionowa płaszczyzna ścian leskiej synagogi przedzielona jest dwoma gzymsami. Pomiędzy nimi płaskie, półkoliście sklepione wnęki, w których wpisane były cytaty z Tory. Płaszczyzny ponad drugim gzymsem między oknami, były zapewne pokryte malowidłami. Z przedsionka do sali modlitewnej wchodzi się przez żelazne, kute drzwi, osadzone w kamiennym portalu. Przy ścianie zachodniej znajduje się piętrowa przybudówka. Z sali na piętrze, przez specjalne okienka, kobiety miały podgląd na salę modlitewną, do której wstęp dla nich był wzbroniony. Ściany szczytowe synagogi posiadają ozdobne, niemal pałacowe zwieńczenia w postaci kamiennych wazonów. W połowie XIX wieku szczyty te zostały przebudowane, ale w czasie ostatniej restauracji, przywrócono im pierwotny wygląd.

W elewacji zewnętrznej ściany zachodniej, umieszczony jest wizerunek Tablic Mojżeszowych, a pod nimi w obramowaniu, hebrajski napis będący cytatem z Biblii:

„O, jakimże lękiem napawa to miejsce! Nic tu innego, tylko dom Boży”.

Przy południowo-zachodnim narożniku synagogi, znajduje się okrągła wieża, która wskazuje na obronny charakter budowli, natomiast w jej dolnej części, w lochu znajdowało się więzienie dla Żydów.

Źródło: Informacja nadesłana