Komponując idealny jadłospis, zazwyczaj skupiamy się na konkretnych składnikach: warzywach i owocach, mięsie, nabiale. Dopasowujemy najkorzystniejszą dla siebie kaloryczność, wyliczamy zapotrzebowanie na makroskładniki, takie jak białko, węglowodany i tłuszcz. Dużo mniejszym zainteresowaniem cieszą się… przyprawy, ich rodzaje oraz wpływ na smak potraw i na zdrowie!
Pieprz i sól są prawdopodobnie najczęściej używanymi przyprawami w polskiej kuchni. Istnieją tysiące odmian pieprzu, choć na lokalnych stołach pojawiają się zwykle 4 jego odmiany: najbardziej znany pieprz czarny, następnie pieprz zielony, czerwony i biały. Mieszanka wszystkich tych odmian nosi swoją nazwę handlową, która brzmi po prostu: pieprz kolorowy. Oprócz walorów smakowych, czyli dodania potrawom charakterystycznej ostrości, bardzo dobrze oddziałuje na procesy trawienne, stymulując produkcję soków trawiennych. Przynosi ulgę w przypadku zgagi, wzdęć i niestrawności.
Sól z kolei z początku traktowana była jako sposób na konserwowanie żywności. Dopiero później doceniono jej właściwości smakowe i zaczęto traktować jako przyprawę. Za najbardziej wartościową wielu uważa sól morską i himalajską, która w odróżnieniu od zwykłej kuchennej, pozyskiwanej ze skruszonej skały solnej lub solanki, zawiera naturalny jod (nie musi być nim sztucznie wzbogacana) oraz wiele innych cennych mikroskładników: wapń, żelazo, magnez, cynk, fluor, potas czy selen. Oczywiście na pierwszym miejscu cenionych składników zawsze jest sód i chlor, których zawiera się w niej najwięcej.
Pieprzem i solą przyprawia się wiele dań, ze względu na uniwersalność takiego doprawiania. Przyprawy te bywają zamiennikiem innych, bardziej wyszukanych, doskonale podkręcają smak potraw. Pasują np. do zupy pomidorowej, filetów z kurczaka, twarogu z rzodkiewką.
Curry wywodzi się z Dalekiego Wschodu, jednak dziś na stałe zagościło na naszych polskich stołach. Znakomicie komponuje się z mięsem drobiowym, dlatego kurczak z curry to jedna z najczęstszych propozycji jego podania, ale doskonale sprawdzi się też jako dodatek do warzyw. Choć najczęściej mówi się o “przyprawie curry”, tak naprawdę jest ona mieszanką wielu przypraw. Jej skład bywa zmienny, podobnie jak proporcje poszczególnych składników, jednak głównie powtarzają się: kurkuma, kozieradka, kolendra, kmin rzymski, cynamon, kardamon, czosnek, gałka muszkatołowa, imbir, pieprz cayenne. Taka mieszanka odpowiada za charakterystyczny, żółty kolor curry oraz smak - orientalny, lekko korzenny.
Poradnik Zdrowie [1] podaje następujące minerały, które można znaleźć w curry: fosfor, potas, sód, wapń, żelazo, magnez, cynk, miedź, selen. Jeśli zaś chodzi o witaminy: B1, B2, B6, B12, C, A, D, E, niacyna oraz foliany.
Ze względu na tak bogate mikroskładniki, curry niesie za sobą szereg działań dobroczynnych dla organizmu. Dzięki kurkumie, zwanej też ostryżem lub szafranem indyjskim, można wyróżnić działanie przeciwzapalne, pobudzające wydzielanie enzymów trzustkowych i gastryny, więc sprawdza się przy dolegliwościach ze strony układu pokarmowego. Właściwości rozkurczające z kolei, spowodowane obecnością w kurkumie przeciwutleniacza zwanego kurkuminą, przynoszą ulgę na przykład w czasie napięcie przedmiesiączkowego. Zawarte w curry żelazo pozytywnie wpływa na funkcje hemoglobiny, dlatego sprawdzi się w przypadku anemii. Dodatkowo, kardamon rozszerza naczynia krwionośne, zapobiegając wysokiemu ciśnieniu krwi, minimalizując ryzyko zawału serca.
Przyprawy to idealny sposób na polubienie ich przez osoby, które nie mogą się przekonać do np. spożywania warzyw czy zup-kremów i uważają ich smak za jałowy. Propozycji jest wiele. Popularne zioła doskonale mogą doprawić danie! Pietruszka i koperek idealnie skomponują się z wieloma zupami lub ziemniakami z wody. Potrafią działać łagodząco na problemy żołądkowo-jelitowe. Bazylia apetycznie urozmaici potrawy z pomidorami. Działa przeciwdepresyjnie, poprawia nastrój, wspomaga apetyt. Mięso czerwone można połączyć z tymiankiem. Zioło te ma działanie bakteriobójcze oraz wykrztuśne, co czyni je przydatnym w przypadku przeziębień. Umiejętność stosowania ziół i przypraw oraz wiedza na temat ich właściwości zdrowotnych czy konkretnych walorów smakowych może wydawać się z początku trudna do opanowania, jednak zdecydowanie warto ją posiąść. Mistrzem w łączeniu przypraw i ziół jest catering dietetyczny w Białymstoku Wygodna Dieta, który przyrządza smaczne ale i zdrowe dania, a jadłospisy komponowane są przez profesjonalnych dietetyków.
Biorąc pod uwagę walory smakowe oraz dobroczynne oddziaływanie przypraw i ziół, można określić je jako szczyptę aromatu i zdrowia, która wzbogaca każdy posiłek.
[1] https://www.poradnikzdrowie.pl/diety-i-zywienie/co-jesz/curry-przyprawa-wlasciwosci-i-zastosowanie-aa-sFf4-taii-vjv3.html
